Artikel Zo groeien studenten naar zelfregulatie: 7 tips

Zelfregulerend leren klinkt vaak als iets dat studenten volledig zelfstandig moeten kunnen. Maar leren is altijd een sociaal proces. Zelfregulerende vaardigheden ontstaan niet in isolatie, maar groeien vanuit co-regulatie: het samen sturen van leren. In dit artikel delen we 7 tips die laten zien hoe je als docent co-regulatie kunt inzetten om studenten stap voor stap richting meer zelfregulatie te begeleiden.

1. Maak co-regulatie expliciet in je lessen
Veel studenten weten niet hoe ze effectief moeten leren. Help hen door leerstrategieën, planning en reflectie expliciet te benoemen en bespreek hoe ze hun leerproces kunnen reguleren. Geef bijvoorbeeld een korte uitleg over hoe je een studieplanning maakt of hoe je effectief feedback gebruikt.

2. Gebruik peerfeedback als leerinstrument
Laat studenten elkaars werk beoordelen en reflecteren op hun leerproces. Dit helpt niet alleen bij inhoudelijke verdieping, maar versterkt ook hun vermogen om kritisch te kijken naar hun eigen en andermans werk. Zorg voor duidelijke feedbackcriteria en begeleid het proces.

3. Stimuleer reflectie op leren en niet alleen op inhoud
Laat studenten regelmatig reflecteren op hoe ze hebben geleerd, niet alleen op wat ze hebben geleerd. Stel vragen zoals: Wat werkte goed bij deze opdracht? Wat ga je de volgende keer anders doen? Gebruik een reflectiedagboek of korte gespreksrondes.

4. Werk met leernetwerken en buddy-systemen
Stimuleer samenwerking door studenten in vaste groepen of buddy-systemen te laten werken. Hierdoor kunnen ze elkaar ondersteunen bij planning, motivatie en probleemoplossing, wat hun leerproces versterkt.

5. Integreer formatief handelen en toetsing in je onderwijs
Gebruik toetsing niet alleen als eindmeting, maar ook als leerproces. Geef tussentijdse feedback, laat studenten hun eigen voortgang monitoren en bied mogelijkheden om te verbeteren. Denk aan zelftests, korte check-ins of peerreview.

6. Gebruik scaffolding: sturing afbouwen waar mogelijk
Bied in het begin veel structuur en begeleiding, maar bouw dit geleidelijk af zodat studenten steeds zelfstandiger worden. Bijvoorbeeld: start met een stappenplan voor een opdracht en laat ze later zelf een plan maken.

7. Reflecteer ook als docent en deel je leerproces
Laat zien dat jij als docent ook leert. Bespreek hoe jij je lessen voorbereidt, hoe je omgaat met uitdagingen en wat je zelf nog wilt ontwikkelen. Dit normaliseert leren en reguleren als een continu proces, zowel voor studenten als docenten.