Interview Greetje Hingstman over de verpleegkundige van de toekomst

Welke vaardigheden en competenties zijn volgens jou essentieel voor verpleegkundigen om relevant te blijven in een veranderende zorgsector?

"Verpleegkundig leiderschap is essentieel, zowel over je eigen ontwikkeling als over de zorg voor zorgvragers. Dit betekent dat je jezelf en je expertise serieus neemt. Daarnaast moet je grenzen kunnen stellen en reflecteren, bijvoorbeeld over extra diensten of verantwoordelijkheden die niet meer werkbaar zijn. Reflectie is misschien wel het belangrijkste hulpmiddel voor verpleegkundigen om kritisch te blijven en het werk vol te houden."

Welke maatschappelijke trends zie je die van invloed zijn op de persoonlijke en professionele ontwikkeling van verpleegkundigen?

"De druk op verpleegkundigen neemt toe: meer werk, minder mensen. Dat vraagt om het kunnen stellen van grenzen, zodat je je werk goed kunt blijven doen én ervan blijft genieten. In 'Persoonlijke en professionele ontwikkeling als verpleegkundigen' leg ik uit hoe je je grenzen kunt aanvoelen en aangeven. Daarbij komen ook ethische dilemma’s aan bod, zoals het verdelen van beperkte middelen. Dit vraagt om keuzes die aansluiten bij je visie op goede zorg en het vermogen om dichtbij jezelf te blijven." 

Hoe kunnen verpleegkundigen hun professionele ontwikkeling afstemmen op de toenemende vraag naar interprofessionele samenwerking in de zorg?

"De zorgsector is volop in beweging. Hoogcomplexe zorg vindt steeds vaker plaats in ziekenhuizen en verpleeghuizen, terwijl laag- en middelcomplexe zorg vaker thuis of ambulant wordt georganiseerd. Tegelijkertijd krijgen verpleegkundigen steeds meer te maken met mantelzorgers. Deze ontwikkelingen vragen om een andere manier van samenwerken: interprofessioneel én met oog voor ieders rol en expertise.

Voor verpleegkundigen betekent dit dat ze helder moeten kunnen communiceren, feedback durven geven en kritisch kunnen reflecteren op samenwerking en verantwoordelijkheden. Daarbij is het essentieel dat zij hun eigen grenzen bewaken en hun professionele rol serieus nemen. Zeker voor jonge verpleegkundigen kan dit spannend zijn — zij moeten leren dat ook hún kennis en ervaring ertoe doen.

BN2030 onderstreept daarom het belang van een sterke beroepsidentiteit. In Persoonlijke en professionele ontwikkeling tot verpleegkundige begeleiden we studenten om die identiteit te ontwikkelen. Want wie weet waar hij of zij voor staat, kan vol vertrouwen samenwerken binnen interprofessionele teams en bijdragen aan goede, verantwoorde zorg."

Zelfreflectie speelt een belangrijke rol in je studiemateriaal. Hoe kun je als docent deze vaardigheid effectief bij studenten stimuleren?

"Door er vanaf dag 1 al mee te beginnen. En het direct concreet te maken, te koppelen aan dagelijkse situaties die studenten meemaken. Je kunt op vrijwel elke situatie reflecteren, dat hoeft niet iets groots of meeslepends te zijn. Een situatie als een kleine irritatie met je huisgenoot of een onzekerheid over de manier waarop je het contact met een zorgvrager hebt aangepakt. Door het op die manier klein in te steken en regelmatig te doen, wordt het op een gegeven moment een automatisme en niet een grote opgave (en voorkom je de houding “niet wéér reflecteren”)."

Hoe verhoudt ethische bewustwording zich tot de persoonlijke en professionele ontwikkeling van verpleegkundigen?

"Alleen wanneer je als aankomend verpleegkundige een zekere persoonlijke en professionele ontwikkeling hebt doorgemaakt, kun je afgewogen ethische keuzes maken. Want om dat te kunnen, moet je weten: hoe sta ik zelf tegenover bepaalde situaties (bijvoorbeeld: euthanasie) waarom vind ik iets lastig en waarom (persoonlijke ontwikkeling), wat is voor mij goede zorg, hoe betrek ik anderen bij het maken van de keuze? (professionele ontwikkeling)."

In het kader van de BN20230, als je vooruitkijkt naar 2030, welke grote uitdagingen en kansen zie je voor verpleegkundigen op het gebied van persoonlijke en professionele groei?

"Met BN2030 in gedachten ligt de uitdaging voor verpleegkundigen in het bewaken van goede zorg, het stellen van grenzen en het behouden van contact met de zorgvrager, ook onder druk. Het blijft belangrijk om je te herinneren waarom je voor dit vak hebt gekozen, zodat je de motivatie behoudt om door te gaan."

Onlangs is er een nieuwe editie uitgekomen van Persoonlijke en professionele ontwikkeling van verpleegkundigen. Hoe sluit deze aan bij de ambities van BN2030?

"BN2030 heeft in vergelijking met BN2020 enkele belangrijke wijzigingen ondergaan. Zo heeft de rol van verpleegkundig leider een veel prominentere plek gekregen. Dit is direct terug te zien in 'Persoonlijke en professionele ontwikkeling tot verpleegkundige' (PPOV), dat speciaal is aangepast en uitgebreid om deze leiderschapsrol te ondersteunen. Leiderschap draait immers niet alleen om het aansturen van anderen, maar ook om regie voeren over je eigen persoonlijke en professionele groei, inclusief zeggenschap en positionering.

BN2030 legt daarnaast de nadruk op persoonlijke ontwikkeling, kritisch reflecteren en professionele groei, aspecten die centraal staan in PPOV. Met het opleidingsprofiel willen we toegewijde, bekwame, betrokken en mondige verpleegkundigen opleiden die hun volledige potentieel benutten. PPOV moedigt studenten aan om zichzelf serieus te nemen als professional, wat cruciaal is om hun kwaliteiten volledig tot bloei te laten komen. Bovendien leren ze hoe ze mondig genoeg kunnen zijn om zowel op te komen voor de zorgvrager als voor de beroepsgroep."