Waarom zou ík duurzaam zijn?

Van weerstand naar bewustzijn

Wellicht herken je het als docent aan een economische opleiding; een deel van de klas haakt af bij ‘duurzaamheid’. Boersma kiest daarom nadrukkelijk geen anti-economiestandpunt. Ze laat zien wat de economie heeft opgeleverd, en maakt vervolgens de kosten van onze keuzes zichtbaar. Denk aan uitbesteding, arbeidsomstandigheden en milieuschade. Niet om te moraliseren, maar om bewustzijn te creëren: voor wie en wat betalen we eigenlijk de prijs?

Je wilt kosten besparen, dat is wellicht goed of nodig voor je onderneming, maar ten koste van wat en wie gaat dat?!  Zo wordt er bijvoorbeeld veel uitbesteed naar andere landen. Maar wat voor mensen zijn daar dan aan het werk? Zijn dat kinderen of zijn dat volwassen? En ontvangen zij een eerlijk loon? 

Met Basisboek duurzame economie probeert Margreet studenten wat minder kortzichtig en wat meer ruimdenkend te maken in de context van de (bedrijfs)economie. En ook eventueel stil te staan bij hun eigen keuzes in het leven als het om werk gaat. Voor wat voor organisaties zou je willen werken? Wat ga je verkopen of doen en is dit eigenlijk wel hoe je je bijdrage aan de wereld wilt leveren? ‘Ik hoop dat ik ergens een zaadje plant’.

Logische, spiegelende opbouw: van oud naar nieuw

De kracht van het boek zit onder andere in de structuur. Hoofdstukken 1–3 ontrafelen de oude leidende principes van de vrije markt; hoofdstukken 4–5 spiegelen die met nieuwe leidende principes en wat die betekenen voor organisaties. Zo beweegt het boek van probleem (wat gaat er mis en waarom?) naar richting (welke principes helpen wél?) en eindigt bij toepassing (wat betekent dat concreet in beleid en praktijk?).

Hoofdstuk 1 bespreekt de werking van de vrije markt, Hoofdstuk 2 legt de vaak onzichtbare kosten van keuzes bloot en laat de schaduwkant van oude leidende principes zien en hoofdstuk 3 laat zien hoe de oude principes die problemen in stand houden.

Hoofdstuk 4 bespreekt de nieuwe leidende principes als alternatief kompas en  vervolgens vertaalt hoofdstuk 5 die nieuwe leidende principes naar wat dat heel concreet voor bedrijven betekent.

Met hoofdstuk 5 heeft Margreet de nieuwe leidende principes praktischer gemaakt.  Zo vind je linkjes naar duurzaamheidsverslagen, een stappenplan hoe je met duurzaamheid aan de slag kan gaan met bijbehorende links. ‘Het is ook niet altijd makkelijk als student op je stageplek of na je afstuderen’, zo constateert Margreet. ‘Ik beschrijf ook niet voor niets dat het begint aan de top, met een duurzame visie en missie. Kom je als student in een kleine organisatie terecht dan heb je misschien nog wat meer invloed. Ik zou studenten willen adviseren eerst eens in gesprek te gaan met je leidinggevende om eens te praten over de missie en de visie van de organisatie.  Met dit boek als basis kun je zo'n gesprek wat beter aan. Of liever zou ik studenten willen zeggen ‘kies ervoor om voor een duurzame organisatie te gaan werken en massaal de niet duurzame organisaties de rug toe te keren.’

Elk hoofdstuk begint met leerdoelen, bouwt logisch voort op het vorige hoofdstuk en bevat opdrachten, illustraties, samenvattingen en reflectieve vragen plus mogelijkheden tot verdieping.

Eenvoudige taal, stevige inhoud

Boersma schrijft heel helder. ‘Ik ben altijd van de simpele begrijpelijke schrijfstijl.’ Het hebben van economische kennis is géén voorwaarde; de economische principes worden spelenderwijs uitgelegd. En je hoeft economie ook niet per se leuk te vinden als vak. ‘Als je maar een beetje interesse hebt in hoe de wereld werkt, dat je dat je snapt in wat voor systeem je zit en dat je daar nieuwsgierig naar bent. Of misschien ben je wel helemaal niet nieuwsgierig als student en worden je ogen geopend door dit boek’, zo zegt Margreet. 

Het boek bouwt een algemene basis op waar elke student mee uit de voeten kan — van hbo tot vo, en ook in associate degrees. De toon is uitnodigend, de voorbeelden zijn dichtbij. Dat maakt het boek heel toegankelijk. 

Betekenisvol leren 

Daarbij schrijft Margreet Boersma in de we en ons-vorm. Zo maakt ze studenten er bewust van dat ze onderdeel zijn van het grotere geheel. En het is niet wij tegen zij. Daarbij heeft het ook met het waarom in je leven te maken. 'Als je economie studeert en je leert kostprijzen en begrotingen te maken helpt dat natuurlijk in een organisatie. Daarmee ben je in een organisatie van betekenis, maar wel op een eendimensionaal vlak. Met dit boek zorg je ervoor dat de betekenis van je werkende bestaan wat breder wordt dan alleen maar bijvoorbeeld financieel. Kijk bijvoorbeeld naar de Golden Circle van Simon Sinek, daar gaat dit boek heel erg over: het waarom en het hoe en ja je vak wat je leert, dat is dan uiteindelijk het wat.' 

Welke impact wil jij hebben met je leven?

Margreet sluit het boek af met de vraag aan studenten ‘welke impact wil jij hebben met je leven?’ Op de vraag vervolgens welke impact Margreet hoopt te hebben met het Basisboek duurzame economie antwoordt ze: ‘Ik hoop studenten bewust te maken en duurzaam te krijgen en dat ze denken ‘zo heb ik er nog nooit naar gekeken.’ Misschien is het een groot ideaal, maar ik hoop echt met dit boek een olievlek in gang te zetten.’