Vaardig communiceren in de gezondheidszorg (3e herziene druk)
‘Vaardig communiceren in de gezondheidszorg’ toont aan hoe belangrijk goede communicatieve vaardigheden zijn voor professionals in de gezondheidszorg én hun patiënten. Het doel van het boek is het stimuleren en verbeteren van de communicatievaardigheden van zorgprofessionals. Bijzonder aan dit boek is dat het gebaseerd is op (internationaal) wetenschappelijk onderzoek over effectieve communicatie. Bij het boek hoort een online leeromgeving met o.a. oefenvragen per hoofdstuk, het online boek en video’s.
Inhoud
In ‘Vaardig communiceren in de gezondheidszorg’ staat het Calgary-Cambridge gespreksmodel centraal dat de inhoud en het proces van communicatie met elkaar verbindt. Dit model wordt ondersteund door een observatielijst die de noodzakelijke klinische taken in de gespreksvoering volgt. De structuur van het hulpverleningsgesprek en de daarvoor benodigde basale communicatieve vaardigheden worden hierdoor systematisch behandeld.
Kenmerken
- Kern van het boek is de observatielijst die precies de stappen in de gespreksvoering volgt. De structuur van het gesprek en de benodigde vaardigheden komen hierin systematisch aan de orde.
- Het boek biedt een degelijk stelsel van basale communicatievaardigheden dat als uitgangspunt dient voor het omgaan met allerlei uiteenlopende communicatieproblemen.
- De Nederlandse bewerking is tot stand gekomen met goedkeuring van de oorspronkelijke auteurs.
Nieuw
In deze derde, herziene druk is aandacht voor de toepassing van communicatie in specifieke contexten: communicatie bij seksuele problemen en bij beperkte gezondheidsvaardigheden, e-health en onlinecommunicatie. Daarnaast komt aan de orde hoe het ervaringsgericht leren van communicatie kan worden gestimuleerd met behulp van ondersteunende tools: een format voor een ervaringsgerichte leersessie, een reflectieverslag van een consultobservatie en een update van de scoringslijdt voor communicatievaardigheden, de MAAS 2.0. De online leeromgeving bij het boek bevat oefenvragen per hoofdstuk, het online boek en video’s.
Doelgroep
Dit boek is bedoeld voor (aankomende) professionals in de verschillende beroepen in de gezondheidszorg.
Inleiding; een evidence-based benadering 9
1 Een overzicht van de leerstof 15
1.1 Inleiding 15
1.2 Indeling van de hoofdstukken 18
1.3 Algemene typen communicatievaardigheden 19
1.4 Een algemeen leerprogramma communicatievaardigheden voor hulpverleners 22
1.5 Noodzaak tot structureren 36
1.6 Keuze van communicatievaardigheden 38
1.7 Vaardigheden en attitude 41
1.8 Vaardigheden voor specifieke situaties 42
1.9 Samenvatting 42
2 Begin van het consult 45
2.1 Inleiding 45
2.2 Communicatieproblemen 46
2.3 Doelstellingen 46
2.4 Vaardigheden 48
2.5 Wat moeten we doceren en leren over het begin van het gesprek – onderbouwing van de vaardigheden 49
2.6 Samenvatting 68
3 Informatie inwinnen 71
3.1 Inleiding 71
3.2 Communicatieproblemen 72
3.3 Doelstellingen 73
3.4 Wat voor informatie wordt tijdens een consult verzameld? 75
3.5 Vaardigheden bij het inwinnen van informatie 86
3.6 Complete versus gerichte anamnese 119
3.7 Effect van klinisch redeneren op het informatieverzamelingproces 122
3.8 Samenvatting 125
4 Structuur in het gesprek aanbrengen 127
4.1 Inleiding 127
4.2 Doelstellingen 128
4.3 Vaardigheden 129
4.4 Wat moeten we leren en doceren over het aanbrengen van structuur – onderbouwing van de vaardigheden 130
4.5 Samenvatting 137
5 De relatie opbouwen 139
5.1 Inleiding 139
5.2 Communicatieproblemen 143
5.3 Doelstellingen 144
5.4 Vaardigheden 146
5.5 Wat moeten we doceren en leren over het opbouwen van de relatie – onderbouwing van de vaardigheden 147
5.6 Samenvatting 171
6 Uitleg, advies en planning 175
6.1 Inleiding 175
6.2 Communicatieproblemen 175
6.3 Doelstellingen 181
6.4 Inhoud van uitleg en planning 183
6.5 Procesvaardigheden in het kader van uitleg, advies en planning 183
6.6 Samenvatting 245
7 Het consult beëindigen 249
7.1 Inleiding 249
7.2 Doelstellingen 249
7.3 Vaardigheden voor de slotfase van het consult 251
7.4 Wat moeten we doceren en leren over de slotfase van het consult – onderbouwing van de vaardigheden 251
7.5 Samenvatting 256
8 Basale communicatievaardigheden in specifieke situaties 259
8.1 Inleiding 259
8.2 Specifieke situaties: patient en klacht 260
8.3 Specifieke situaties: setting van de communicatie 303
9 Leren van basale communicatievaardigheden 313
9.1 Leren van communicatie op drie niveaus 313
9.2 Activiteiten voor ervaringsgericht leren van communicatie 315
9.3 ALOBA-methode voor reflectie en feedback op communicatie 316
Bijlage 1 De MAAS 2.0: handleiding en scoringslijst 319
Bijlage 2 Format verslag voor reflectie en feedback op een consultobservatie 333
Literatuur 337
Register 377
Over de auteurs 381
