Circulair productontwerpen
Nederland in transitie naar circulariteit
Nederland heeft de ambitie om in 2050 een circulaire economie te realiseren: een economie waarin alleen gebruik wordt gemaakt van hernieuwbare en gerecyclede de materialen die al in omloop zijn, in plaats van het verbruiken en deponeren van materiaal. Dit betekent dat de techniekstudent niet om circulair ontwerpen heen kan.
De kern van circulair ontwerpen
Bij circulair ontwerpen staan de volgende elementen centraal: de functie van het product, het gebruik van hernieuwbare en gerecyclede materialen, het businessmodel, levensduurverlenging door reparatie, hergebruik en recycling wanneer het product afgedankt wordt.
Leren voor een circulaire toekomst
De student leert over rethink, redesign, repurpose, recycle en krijgt praktische handvatten om de transitie naar een circulaire economie mee vorm te geven. Aan de hand van methodes, tools en cases krijgt de lezer een praktisch inzicht in de ontwerpcyclus voor circulariteit.
Online leeromgeving via Boom Academie
Op het online platform Boom Academie vind je de theorie uit dit boek, afgewisseld met video’s en oefeningen. Dit helpt je om de kennis goed te verwerken en toe te passen. In het voortgangsoverzicht zie je je resultaten. Ga naar boomstudent.nl om jouw toegang te activeren.
- Zo kunnen studenten leren, trainen en toetsen, allemaal op één plek, online.
- Daarnaast kun je als docent zelf modules selecteren. Zo gebruiken en betalen studenten alleen voor de inhoud die ze ook echt nodig hebben.
- Ben je docent en wil je meer weten? Plan een gratis demosessie in!
Voor wie
Circulair productontwerpen is bedoeld voor alle technische studierichtingen. Iedere richting krijgt namelijk te maken met het ontwerpen van producten en bijbehorende businessmodellen. Bij de een zijn dat onderdelen voor een machine, bij de ander gaat het om consumentenproducten, en bij weer een andere studie zijn het bouwproducten. De basisprincipes van ontwerpen voor een circulaire economie zijn echter altijd van toepassing, en daar richt dit boek zich op. Ook professionals kunnen met deze methode hun kennis over circulair ontwerpen vergroten.
Inhoud
Voorwoord
1 Transitie naar een circulaire economie
1.1 Inleiding
1.2 Circulaire economie en duurzaamheid
1.3 Materiaal- en energiegebruik
1.4 De circulaire economie in perspectief
1.5 De rol van overheid, bedrijven en consumenten
1.6 Samenvatting
1.7 Geraadpleegde literatuur
2 Circulair productontwerpen
2.1 Inleiding
2.2 Ecodesign
2.3 Circulair productontwerpen
2.4 Regeneratief ontwerpen
2.5 LCA ter onderbouwing
2.6 Duurzame materiaalkeuze
2.7 Aan de slag
2.8 Samenvatting
2.9 Geraadpleegde literatuur
3 Circulaire strategieën voor ontwerp en businessmodel
3.1 Inleiding
3.2 De R-strategieën in de productlevenscyclus
3.3 Vier circulaire ontwerpstrategieën
3.4 Circulaire businessmodellen en kansen
3.5 Aan de slag
3.6 Samenvatting
3.7 Geraadpleegde literatuur
4 Identificeren kansen voor circulariteit
4.1 Inleiding
4.2 Systeemdenken
4.3 Het systeem in kaart brengen
4.4 Nulmeting: impact en waardeverlies
4.5 Klantbehoeften en randvoorwaarden inventariseren
4.6 Kansen vertalen naar een circulaire ontwerpambitie
4.7 Samenvatting
4.8 Geraadpleegde literatuur
5 Rethink: Anders denken over producten en productie
5.1 Inleiding
5.2 Drie Rethink-strategieën
5.3 Aanpak voor Rethinking
5.4 Ontwerpen voor zonder, minder of anders
5.5 Samenvatting
5.6 Geraadpleegde literatuur
6 Reuse: Ontwerpen voor lange levensduur
6.1 Inleiding
6.2 Vier Reuse-strategieën
6.3 Ontwerpen voor lang en verlengd gebruik (pRolong)
6.4 Ontwerpen voor onderhoud en reparatie (Repair)
6.5 Ontwerpen voor aanpasbaarheid en opwaardeerbaarheid (Refurbishment)
6.6 Ontwerpen voor demontage en reassemblage (remanufacturing)
6.7 Samenvatting
6.8 Geraadpleegde literatuur
7 Repurpose: Ontwerpen voor cascaderen
7.1 Inleiding
7.2 Drie Repurpose-strategieën
7.3 Repurpose Driven Design
7.4 Design for Repurposing
7.5 Samenvatting
7.6 Geraadpleegde literatuur
8 Recycle: Ontwerpen voor einde levensduur
8.1 Inleiding
8.2 Drie recyclestrategieën
8.3 Aanpak van ontwerpen voor recycling
8.4 Recycling van materialen
8.5 Ontwerprichtlijnen voor optimale recycling
8.6 Zeer zorgwekkende stoffen (ZZS) en kritieke grondstoffen
8.7 Samenvatting
8.8 Geraadpleegde literatuur
9 Materiaalkeuze bij circulair productontwerpen
9.1 Inleiding
9.2 Materiaalkeuze als onderdeel van het ontwerpproces
9.3 Gerecyclede kunststoffen
9.4 Hernieuwbare materialen
9.5 Composieten
9.6 Metalen
9.7 Beton en cement
9.8 Samenvatting
9.9 Geraadpleegde literatuur
10 Impact evaluatie
10.1 Inleiding
10.2 Evalueren van impact tijdens het ontwerpproces
10.3 Methode voor impactevaluatie – de basis
10.4 De ene LCA is de andere niet
10.5 Gesloten materiaalkringlopen en LCA
10.6 Meten van circulariteit
10.7 Evalueren van sociale impact
10.8 Samenvatting
10.9 Geraadpleegde literatuur
11 Uitwerken van het business model
11.1 Inleiding
11.2 Drie waarden in het circulaire businessmodel
11.3 Bouwstenen van een businessmodel
11.4 Ontwerpen van een circulaire waardepropositie
11.5 Actoren en activiteiten voor waardecreatie en levering
11.6 Het verdienmodel
11.7 Samenvatting
11.8 Geraadpleegde literatuur
Over de auteurs
Begrippenlijst
Index
