Reflecteren (3e druk)
Handvatten voor verpleegkundigen
Reflecteren is een belangrijke competentie tijdens de verpleegkundige opleiding en de beroepspraktijk. Door reflectie zie je wat goed gaat en waar je tevreden over bent, maar ontdek je ook gedrag of handelen dat je wilt veranderen. Je vergroot zo de kwaliteit van je leerproces en van de zorg doordat je nieuwe kennis en inzichten toepast in je beroepsmatig handelen.
Reflecteren biedt handvatten voor verpleegkundigen om beter te (leren) reflecteren. Eerst wordt de betekenis van het reflecteren voor de beroepspraktijk beschreven en de relatie met verschillende leerstijlen. Vervolgens worden diverse modellen behandeld die je kunt gebruiken bij het reflecteren. Daarna komen de mogelijkheden van supervisie en intervisie aan bod en het gebruik van het portfolio. Ook wordt aandacht besteed aan leermomenten van reflectie en hulpmiddelen, zoals het logboek en journaal.
Kenmerken
- Handzaam en praktijkgericht, waarin begrijpelijke en heldere taal zowel de theorie als de modellen worden behandeld.
- De vele praktijkvoorbeelden en werkvormen maken het mogelijk voor de student om actief na te denken over ervaringen, handelen, gedrag, gevoelens en keuzes in relatie tot de beroepsuitoefening.
Nieuw in de derde druk
- Verwerking van actuele maatschappelijke, zorginhoudelijke en ethische ontwikkelingen.
- Het hoofdstuk over ethische reflectie is herzien en opgenomen in hoofdstuk 2.
- Meer aandacht voor Intervisie (supervisie) en Portfolio.
- Vernieuwde casuïstiek. Deze heeft betrekking op actuele onderwerpen binnen de algemene, geestelijke en maatschappelijke gezondheidszorg. Nieuwe reflectiemodellen zijn toegevoegd en bestaande modellen uit het boekzijn verder uitgewerkt.
- De online leeromgeving is vernieuwd en bevat extra werkvormen en het online boek.
Inclusief online leeromgeving met o.a. het online boek
Met hierop:
- het online boek
- 20 inspirerende werkvormen met video's
- oefeningen
Doelgroep
-
Verpleegkundigen (in opleiding).
-
Docenten, praktijkopleiders en werkbegeleiders.
Inhoud
Inleiding 9
1 Reflecteren verleidt tot leren op het werk 13
1.1 Reflecterende verpleegkundige 13
1.2 Overstijgend denken 13
1.3 Werkgerelateerd leren 14
1.4 Gezamenlijk reflecteren 14
1.5 Leeswijzer 15
2 Reflectie op de verpleegkundige beroepsuitoefening 17
2.1 Inleiding 17
2.2 Reflecteren, dat doe je gewoon 17
2.3 Reflection-in-action en reflection-on-action; de theorie van Schön 19
2.4 Het belang van reflectieve praktijkvoering 21
2.5 Waarop kun je reflecteren? 24
2.6 Reflectie op ethische dilemma’s 27
Samenvatting 35
3 Reflecteren en leerstijlen 37
3.1 Inleiding 37
3.2 Reflecteren 38
3.3 Is reflectie gemakkelijk te leren? 39
3.4 Het belang van reflectie voor transfer 41
3.5 Leerstijlen en leervoorkeuren 42
3.6 Evalueren, feedback en reflecteren 49
3.7 Competente verpleegkundige 49
Samenvatting 51
4 Modellen voor reflectie 53
4.1 Inleiding 53
4.2 Systematisch reflecteren 53
4.3 STARR-model 54
4.4 Twee modellen die elkaar aanvullen 55
4.5 Spiraalmodel van Korthagen 57
4.6 Ui-model 64
4.7 Reflective Cycle van Gibbs 66
4.8 5xG-methode voor reflectie 68
Samenvatting 69
5 Intervisie 71
5.1 Inleiding 72
5.2 Verschil tussen supervisie en intervisie 73
5.3 Basismodel voor intervisiegesprek 73
5.4 Veilige condities voor intervisie 74
5.5 Drie methoden van intervisie 76
Samenvatting 81
6 Leermomenten van reflectie en hulpmiddelen 83
6.1 Inleiding 83
6.2 Leren is in beweging zijn 85
6.3 Voorwaarden voor reflectie 87
6.4 Groei en ontwikkeling in reflectieniveaus 91
6.5 Reflectielessen en reflectieverslagen 92
6.6 Logboek en journaal 96
Samenvatting 101
7 Portfolio 103
7.1 Inleiding 103
7.2 Ontwikkelingsgericht portfolio 104
7.3 Inhoud portfolio 105
7.4 Vormaspecten portfolio 108
7.5 Hulp en hulpmiddelen 108
7.6 Digitaal portfolio 111
7.7 Beoordelen van portfolio 112
Samenvatting 119
8 Werkvormen voor reflectie 121
8.1 Inleiding 121
Bijlage beoordelingsformulieren
Register 163
Literatuur 167
Over de auteurs 171
