Basisboek Lesson Study in de lerarenopleiding
Leraar is het mooiste beroep ter wereld’ is een veelgehoorde uitspraak.Tegelijkertijd is het een van de meest ingewikkelde beroepen. Een goede leraar word je dan ook niet vanzelf. Na de lerarenopleiding blijf je, samen met collega’s, jezelf voortdurend ontwikkelen. Lesson Study is een aanpak waarmee aanstaande, beginnende en ervaren leraren doelgericht en constructief samenwerken aan professionele groei, zowel in de lerarenopleiding als in de beroepsuitoefening daarna.
Inhoud
Basisboek Lesson Study in de lerarenopleiding begeleidt (aanstaande) leraren bij het vorm en inhoud geven aan hun professionele ontwikkeling. Het is gebaseerd op de vijf big ideas van Lesson Study: focus op het leren van leerlingen, integreren van externe kennis in de praktijk, onderzoeken van de eigen praktijk, productief samenwerken en cyclisch werken. Elk big idea wordt in heldere taal uitgelegd en geïllustreerd met praktijkvoorbeelden. Ook is er ruim aandacht voor de dilemma’s in het Lesson Study-proces.
Incl. online leeromgeving met o.a. het online boek
De online leeromgeving bij het boek biedt praktisch materiaal voor (aanstaande) leraren, zoals formats, gesprekskaarten en het online boek. Daarnaast is er voor docenten aan de lerarenopleiding praktische informatie beschikbaar over hoe het boek inclusief werkvormen gebruikt kan worden.
Doelgroep
Dit basisboek is bedoeld voor voltijd of deeltijd studenten in alle lerarenopleidingen (pabo, tweede- en eerstegraads) die zich voorbereiden op het leraarschap in po, vo, so, mbo en ho.
Co-auteurs
Naast de redactieleden Nellie Verhoef, Siebrich de Vries en Sui Lin Goei die tevens auteur zijn hebben aan dit studiemateriaal geschreven:Carien Bakker, Catherine van Beuningen, Tom Coenen, Jantien Gerdes, Deniz Haydar, Michiel van Harskamp, Anne Khaled, Dubravka Knezic, Gerrit Roorda, Willemijn Schot & Martijn Willemse.
Voor meer informatie en uitgebreide biografiën, zie hier
Inhoud
Voorwoord Jan Vermunt 7
Voorwoord Miranda Timmermans 9
Voor wie is dit boek? 11
1 Lesson Study en de big ideas 15
1.1 Wat is Lesson Study? 16
1.2 Hoe ziet Lesson Study eruit in de praktijk? 16
1.3 Waarom Lesson Study? 18
1.4 Wat heb je nodig om Lesson Study uit te voeren? 19
1.5 Wat levert Lesson Study op? 20
1.6 Hoe voer je Lesson Study uit? 20
1.7 Wat houden de big ideas van Lesson Study in? 21
1.8 Samenvatting 25
Literatuur bij hoofdstuk 1 en de gesprekskaarten 25
Fase 1 Leg de basis voor de Lesson Study 27
2 Focus op het leren van leerlingen 29
2.1 Inleiding 30
2.2 Samen een vraagstuk bepalen 30
2.3 Samen focus aanbrengen 32
2.4 Samen de onderzoeksvraag formuleren 33
2.5 Samenvatting 34
2.6 Dilemma’s 35
Literatuur bij hoofdstuk 2 36
Fase 2 Kies en bestudeer het vraagstuk 37
3 Integreren van externe kennis in de praktijk 39
3.1 Inleiding 40
3.2 Vanuit een gezamenlijk vraagstuk naar kennisontwikkeling 41
3.3 De eigen praktijkkennis expliciteren en inzetten 44
3.4 Externe kennis zoeken, inzetten of inroepen 46
3.5 Gedeelde kennis verwoorden en doorgeven 49
3.6 Samenvatting 50
3.7 Dilemma’s 50
Literatuur bij hoofdstuk 3 54
Fase 3 Ontwerp de onderzoeksles 56
4 Onderzoeken van de eigen praktijk 57
4.1 Inleiding 58
4.2 Ontwerpen van een onderzoeksles 58
4.3 Gegevens verzamelen over het leren van leerlingen 65
4.4 De onderzoeksles uitvoeren 70
4.5 De onderzoeksles nabespreken 72
4.6 Samenvatting 75
4.7 Dilemma’s 76
Literatuur bij hoofdstuk 4 79
Fase 4 Organiseer en geef de onderzoeksles 80
5 Productief samenwerken 81
5.1 Inleiding 82
5.2 Samenwerken in een team 83
5.3 Kenmerken van productieve samenwerking 84
5.4 Hoe werk je productief samen bij het uitvoeren van Lesson Study? 86
5.5 Samenvatting 92
5.6 Dilemma’s 92
Literatuur bij hoofdstuk 5 94
Fase 5 Bespreek na en reflecteer 96
6 Cyclisch werken 97
6.1 Inleiding 98
6.2 Reflecteren:leren van doelbewust en systematisch terugblikken op ervaringen 99
6.3 Het dialogische karakter van reflecteren 104
6.4 Samenvatting 106
6.5 Dilemma’s 106
Literatuur bij hoofdstuk 6 108
Begrippenlijst en register 109
Bijlage: Gesprekskaarten 111
Gesprekskaart 1 Kennismaken en verwachtingen bespreken 112
Gesprekskaart 2 Voorbereiding van de samenwerking 114
Gesprekskaart 3 Gespreksvoering en metacommunicatie 116
Gesprekskaart 4 Oriëntatie op vraagstuk 118
Gesprekskaart 5 Verkenning vraagstuk 120
Gesprekskaart 6 Mogelijke verklaringen vraagstuk 122
Gesprekskaart 7 Redeneren tijdens Lesson Study 124
Gesprekskaart 8 Lesdoelen en leerstof 130
Gesprekskaart 9 Analyse van de gekozen leerstof 132
Gesprekskaart 10 Docent- en leerlingactiviteiten 134
Gesprekskaart 11 De onderzoeksles precies uitwerken 136
Gesprekskaart 12 Keuze voorbeeldleerlingen 138
Gesprekskaart 13 Observeren voorbereiden 141
Gesprekskaart 14 Interviewen voorbereiden 146
Gesprekskaart 15 Protocol nabespreking 150
Dankwoord 155
Over de auteurs 157
