Projectmanagement voor hoger onderwijs
Een praktische aanpak voor complexe projecten
Steeds vaker vinden innovaties of veranderingen met behulp van projecten plaats. Dat geldt voor alle disciplines, van zorg tot techniek, en van de creatieve industrie tot economie. Projectmanagement is daarom een belangrijk vak om te leren voor élke student. Het vakgebied van projectmanagement is flink aan het veranderen: snel(ler) veranderende wensen van gebruikers en belanghebbenden en een toenemende mate van complexiteit.
Projectmanagement voor het hoger onderwijs is hét nieuwe leermiddel op het gebied van realistisch projectmanagement: het managen van projecten in een complexe omgeving. Met behulp van dit leermiddel:
· leer je hoe je (complexe) projecten aanpakt;
· kun je de organisatorische en maatschappelijke context van een project analyseren, en het project verder organiseren en er leiding aan geven;
· krijg je inzicht in het effect van organisatie- en omgevingsveranderingen op projecten;
· weet je hoe je mensen bij projecten kunt adviseren en betrekken.
Online leeromgeving incl. online boek
Met hierop:
- het online boek;
- casuïstiek met opdrachten;
- toetsvragen;
- achtergrondinformatie in de vorm van leestips, linkjes en video’s;
- praktische documenten zoals checklists en formats;
- PowerPoint presentaties voor docenten.
Inhoud
Over dit boek 7
1 De 7-stappenaanpak voor projecten 11
1.1 Stap 1: Focus op het hogere doel van het project 12
1.2 Stap 2: Baseer je op de gedeelde waarden 14
1.3 Stap 3: Stel de gemaakte keuzes vast die leiden tot inperkingen 15
1.4 Stap 4: Maak een contextanalyse 16
1.5 Stap 5: Signaleer wat aandacht vraagt 17
1.6 Stap 6: Bepaal de planningshorizon 18
1.7 Stap 7: Maak een plan van aanpak en voer het uit 19
1.8 Het gebruik van de 7-stappenaanpak voor projecten 20
1.9 Samenvatting 21
2 De context van een project 23
2.1 Inleiding 23
2.2 Het project 24
2.3 Soorten projecten 30
2.4 De organisatorische omgeving van een project 35
2.5 Een project als tijdelijke ‘gast in de omgeving’ 42
2.6 Samenvatting 45
3 Mensen in en rondom een project 47
3.1 Inleiding 47
3.2 Belanghebbenden 47
3.3 De opdrachtgever 54
3.4 De projectleider 58
3.5 De relatie tussen opdrachtgever en projectleider 62
3.6 Het projectteam 65
3.7 Gebruikers 71
3.8 Samenvatting 73
4 Het verloop van een project 75
4.1 Inleiding 75
4.2 De ontwikkeling van een project 76
4.3 Chaos en houvast in een project 79
4.4 Het project opdelen in perioden 83
4.5 Verstorende factoren 86
4.6 Vlinders als voorteken voor een verandering 90
4.7 Samenvatting 93
5 Interventies voor projectmanagement 95
5.1 Inleiding 95
5.2 Interventies voor complexe projecten 96
5.3 Interventies voor perioden van scoping 101
5.4 Interventies voor een periode van creating 108
5.5 Interventies voor een periode van completing 115
5.6 De keuze voor de juiste interventie 119
5.7 Managementprocessen 120
5.8 Samenvatting 126
6 Het plan van aanpak en de planning 127
6.1 Inleiding 127
6.2 Plannen van tijd 134
6.3 Plannen van waarden 136
6.4 Netwerkplanning 140
6.5 Financiën in het project 145
6.6 Samenvatting 149
7 Leren in het project 151
7.1 Inleiding 151
7.2 De rol van kennis in projecten 151
7.3 Reflecteren 156
7.4 Evalueren 158
7.5 Interventies op verschillende niveaus 163
7.6 Onderzoek doen in projecten 166
7.7 Samenvatting 170
8 Leiderschap en projecten 171
8.1 Inleiding 171
8.2 De zwerm als metafoor 171
8.3 Leiden en managen 174
8.4 Transactioneel en transformationeel leiderschap 176
8.5 De professional als transformationeel leider 182
8.6 Zelforganisatie in een project 186
8.7 Samenvatting 188
9 Communicatie en interactie bij projecten 189
9.1 Inleiding 189
9.2 Het interactieve netwerk in en rondom een project 190
9.3 Motiveren van de professional 193
9.4 Interactievaardigheden 197
9.5 Interactie in projectgroepen 207
9.6 Samenvatting 215
10.1 Inleiding 217
10.2 Overdragen van het resultaat 218
10.3 Eindevaluatie 222
10.4 Ontvlechten 225
10.5 Samenvatting 227
Begrippenlijst uit de praktijk 229
Literatuur 233
Register 235
Lijst met figuren 238
Lijst met tabellen 239
Over de auteurs 240
