Dit monument is het teken dat wij het hebben overleefd
Toespraken bij de herdenking van de afschaffing van de slavernij op 1 juli
Verhalen over de doorwerking van slavernij
‘Dit monument is het teken dat wij het hebben overleefd’ zijn de woorden van Eddy Campbell. De voorzitter van het Nationaal Instituut Nederlands Slavernijverleden en Erfenis (NiNsee) sprak deze uit tijdens de herdenking van de afschaffing van de slavernij op 1 juli 2004. Ze geven de diepe emoties weer die voor nazaten zijn verbonden met het slavernijverleden. De onthulling van het Nationaal Monument Slavernijverleden, twee jaar eerder, was tumultueus verlopen. Ruim twintig jaar later hield koning Willem Alexander een historische speech. Daarin vroeg hij om vergiffenis voor het gebrek aan handelen van de koninklijke familie tegen slavenhandel en slavernij.
Toespraken, interviews en een essay
Esther Captain en Urwin Vyent verzamelden de belangwekkende toespraken van onder anderen Jet Bussemaker, Femke Halsema, Linda Nooitmeer, Astrid Roemer, Mark Rutte en Franc Weerwind, uitgesproken op de jaarlijkse herdenking op 1 juli. Een essay van Aspha Bijnaar en Markus Balkenhol over de herinneringspolitiek rondom het slavernijverleden en interviews met sprekers en bezoekers van de jaarlijkse herdenking completeren dit boek. Al deze verhalen maken duidelijk hoe de slavernij haar doorwerking heeft en nodigen uit tot een gezamenlijk herdenken in de toekomst.
Esther Captain is historicus en als senior onderzoeker verbonden aan het Koninklijk Instituut voor Taal-, Land- en Volkenkunde (KITLV) in Leiden. Urwin Vyent is directeur van het Nationaal Instituut Nederlands Slavernijverleden en Erfenis (NiNsee).
Met medewerking van Laïs Bentall, Myrthe Kraaijenoord en Eva Thielen.
Inhoudsopgave Dit monument is het teken dat wij het hebben overleefd
Voorwoord 11
Linda Nooitmeer
Inleiding – De reis naar erkenning en verzoening 15
Urwin Vyent
Reflectie en verantwoording – ‘Het grote ding is de toekomst’ 19
Esther Captain
In het oog van de storm: het NiNsee en de herinneringspolitiek rondom het slavernijverleden 2002-2012 25
Aspha Bijnaar en Markus Balkenhol
Essay
Afschaffing van slavernij zonder emancipatie van slaafgemaakten 47
Laïs Bentall
Interview met Mano Delea
Dekoloniaal herdenken in de verkavelde publieke herdenkingscultuur van Nederland 53
Esther Captain
Essay
‘Een dag als vandaag helpt mijn kinderen sterker in hun schoenen te staan’: Nationale Herdenking Slavernijverleden, 1 juli 2024 63
Myrthe Kraaijenoord en Eva Thielen, met foto’s van Fèmi Aboh
2004: Dit monument is het teken dat wij het hebben overleefd 71
Eddy Campbell
‘Wij streefden naar overleg, de jongere generatie is assertiever’ 75
Myrthe Kraaijenoord en Eva Thielen
Interview met Eddy Campbell
2007: Geef ons de Anne Frank van de slavernij 81
Ronald Plasterk
2008: De Nederlandse geschiedenis van slavernij en mensenhandel is een smet op het blazoen van ons land 83
Jan Peter Balkenende
2012: Slavernij is het stelen van een mens 87
Mark Rutte
2013: Laten wij voorkomen dat onze kinderen en kleinkinderen zich later voor óns moeten schamen 91
Lodewijk Asscher
2016: Dat de betovergrootvader van mijn dochter slavernij nog heeft meegemaakt, raakt mij diep 93
Jet Bussemaker
‘Herdenken moet ruimte bieden voor nieuwe perspectieven’ 97
Myrthe Kraaijenoord en Eva Thielen
Interview met Jet Bussemaker
2016: Mijn P.C. Hooftprijs is een teken van vooruitgang voor u allen: Antillianen, Surinamers, Nederlanders en nieuwkomers 101
Astrid Roemer
‘Ik herlees mijn 1 juli-speech altijd weer op 1 juli, waar ik ook ben’ 107
Myrthe Kraaijenoord en Eva Thielen
Interview met Astrid Roemer
2021: In Amsterdam verdiende bijna iedereen aan de kolonie Suriname 111
Femke Halsema
‘De betekenis van herdenken ligt altijd in het heden en de toekomst’ 115
Myrthe Kraaijenoord en Eva Thielen
Interview met Femke Halsema
2022: Persoonlijke betrokkenheid bij slavernij eerder de regel dan de uitzondering 119
Klaas Knot
2022: A change is gonna come! 123
Franc Weerwind
‘1 juli een feestdag of herdenkingsdag? Ik zie het meer als bewustzijnsdag’ 127
Myrthe Kraaijenoord en Eva Thielen
Interview met Franc Weerwind
2023: Historisch besef moet leiden tot gedragsverandering om te komen tot systeemverandering 131
Linda Nooitmeer
‘We hebben juist meer aandacht nodig voor ieders specifieke verhaal’ 135
Laïs Bentall
Interview met Linda Nooitmeer
2023: Voor het overduidelijke gebrek aan handelen tegen deze misdaad tegen de menselijkheid vraag ik vergiffenis 143
Koning Willem-Alexander
Lijst van sprekers Nationale Herdenking Afschaffing Slavernij 2002-2024 149
Noten 153
Literatuur 157
Over de auteurs 159
Reviews 'Dit monument is het teken dat wij het hebben overleefd'
Gerelateerde uitgaven
_w173_h400.png)
_w173_h400.png)
