Creativiteit en cocreatie in sociaal werk (2e editie)
'Weten wat je moet doen als je niet weet wat je moet doen.'
In onze snel veranderende samenleving zijn sociaal professionals én cliënten steeds vaker aangewezen op de eigen creativiteit en op elkaar. Creativiteit en cocreatie in sociaal werk gaat over anders denken en met lef handelen, om zo tot nieuwe en waardevolle mogelijkheden te komen. Het helpt mensen om creatief vertrouwen op te bouwen – om niet te verdwalen wanneer geijkte aanpakken niet langer werken of passend zijn.
Deel 1 van deze uitgave focust op de individuele creativiteit van sociale professionals én hun cliënten. Het biedt inzichten in de verschillende fasen van het creatieve proces – de vraagfase, verkenningsfase, ideefase en realisatiefase – en praktische technieken om deze fasen te optimaliseren. Daarnaast is er aandacht voor het doorbreken van gewoonten en hoe professionals hun creatief vertrouwen en dat van hun cliënten kunnen versterken en inzetten.
In deel 2 draait het om cocreatie, dialoog en diversiteit en de veranderende rol van de sociaal werker in een dynamische samenleving. Het benadrukt hoe professionals samen met cliënten, collega’s en netwerkpartners tot nieuwe en waardevolle mogelijkheden kunnen komen. Concepten zoals incrementeel werken, improvisatie en design thinking helpen creativiteit te verankeren in het sociaal werk. Dit deel biedt handvatten om via cocreatie waardevolle praktijkverbetering te realiseren.
Online leeromgeving
Op het online platform Boom Academie vind je de theorie uit dit boek, aangevuld met oefenopdrachten, werkbladen voor creativiteitstechnieken, video’s, begrippentrainers en links naar aanvullende bronnen. Dit materiaal helpt om de theorie uit het boek beter te begrijpen en praktisch toe te passen.
Voor wie
Creativiteit en cocreatie in sociaal werk is geschikt voor diverse hbo-opleidingen in zorg en welzijn, zoals social work, pedagogiek en educatie & samenlevingsopbouw. Daarnaast biedt het waardevolle inzichten voor sociaal professionals die creativiteit en cocreatie willen inzetten in hun dagelijkse praktijk.
Guido Stompff – lector Design Thinking
'Creëren gaat over iets in de wereld zetten. Het is niet moeilijk hemelbestormende ideeën te bedenken die iedereen wel zou willen. Dat mondt vaak uit in wensdenken: iets willen dat niet kan maar er desondanks toch mee doorgaan. De uitdaging is om iets te bedenken dat haalbaar en uitvoerbaar is én waar iedereen ja tegen zegt. Dat vergt creativiteit.'
Sociaal werk vraagt creativiteit: niet als trucje, maar als mindset
'Creativiteit en co-creatie zijn een mindset – meer dan samenwerken – die sociaal werkers helpt omgaan met onzekerheid.' In gesprek met de auteurs. Lees interview >
Creatiever werken - 5 praktische tips
Vaste protocollen schieten tekort bij complexe vraagstukken; improviseer, experimenteer en co-creëer met cliënten. Deze praktische tips stimuleren creativiteit en co-creatie. Lees artikel >
Inhoudsopgave
Ten geleide
0 Inleiding: Tijd voor creativiteit
0.1 Introductie
0.2 Leeswijzer
0.3 Literatuur
Deel I Creativiteit
1 Creativiteit: een oriëntatie
1.1 Creativiteit en sociaal werk, waarom?
1.2 Creativiteit, een algemene omschrijving
1.3 Creativiteit: wanneer wel en wanneer niet?
1.4 Creativiteit in vier aspecten: PPPC
1.5 Perspectieven van creativiteit: grote-C, mini-c en pro-c
1.6 Samenvatting
1.7 Literatuur
2 Het creatieve proces
2.1 De weg van probleem (uitdaging) naar oplossing (overwinning)
2.2 De hartslag van creativiteit: divergeren en convergeren
2.3 De dubbele diamant: van vonk naar vorm
2.4 De dubbele diamant: beschrijvend, niet vóórschrijvend
2.5 Hanteren van creatieve processen
2.6 Vooruitblik
2.7 Samenvatting
2.8 Literatuur
3 De vraagfase
3.1 Wat staat centraal in de vraagfase?
3.2 Wat is van belang bij het doorlopen van de vraagfase?
3.3 Technieken voor de vraagfase
3.4 Mythen en inzichten in de vraagfase
3.5 Samenvatting
3.6 Literatuur
4 De verkenningsfase
4.1 Wat staat centraal in de verkenningsfase?
4.2 Wat is van belang bij het doorlopen van de verkenningsfase?
4.3 Technieken voor de verkenningsfase
4.4 Mythen en inzichten in de verkenningsfase
4.5 Samenvatting
4.6 Literatuur
5 De ideefase
5.1 Wat staat centraal in de ideefase?
5.2 Wat is van belang bij het doorlopen van de ideefase?
5.3 Technieken voor de ideefase
5.4 Mythen en inzichten in de ideefase
5.5 Samenvatting
5.6 Literatuur
6 De realisatiefase
6.1 Wat staat centraal in de realisatiefase?
6.2 Wat is van belang bij het doorlopen van de realisatiefase?
6.3 Technieken voor de realisatiefase
6.4 Mythen en inzichten in de realisatiefase
6.5 Samenvatting
6.6 Literatuur
6.7 Terugblik op de modules 2 tot en met 6
7 Gewoontevorming
7.1 Over gewoonten: vriend of vijand
7.2 Drie niveaus van gewoonte- of patroonvorming
7.3 Het gevaar van gewoonten
7.4 Creativiteitbelemmerende gewoonten
7.5 Het ontwikkelen van nieuwe gewoonten
7.6 Samenvatting
7.7 Literatuur
8 Experimenteren als leerweg
8.1 Het aanleren van nieuwe gewoonten
8.2 Experimenteren als creatief proces
8.3 Experimenteren als motor voor betekenisvernieuwing en
persoonlijke groei
8.4 Omgeving en gewoonten
8.5 Samenvatting
8.6 Literatuur
9 Een creatieve mindset
9.1 Creativiteit als groei-mindset
9.2 De creatieve mindset
9.3 Creativiteit als uitdaging
9.4 Ontwikkelen van een creatieve mindset
9.5 Experimenterend bouwen aan creatief vertrouwen
9.6 Samenvatting
9.7 Samenvatting deel I Creativiteit
9.8 Literatuur
Deel II Cocreatie
10 Waarom cocreatie nu actueel is
10.1 Cocreatie cliënt en hulpverlener
10.2 De opkomst van cocreatie: een historische schets
10.3 De veranderende samenleving vraagt om interactie
10.4 De improvisatiemaatschappij
10.5 Nieuw paradigma in ontwikkeling: een overzicht
10.6 Samenvatting
10.7 Literatuur
11 De meervoudige waarde van cocreatie
11.1 Cocreatie: een exemplarische inleiding
11.2 Wat ís cocreatie?
11.3 Schot voor de boeg: effecten van cocreatie in de casus
11.4 Cocreatie, motivatie en de zelfdeterminatietheorie
11.5 Intrinsiek gemotiveerde cocreatie: de vrijplaats
11.6 Samenvatting
11.7 Literatuur
12 De dialoog als motor van cocreatie
12.1 Dialoog: de belangrijkste bouwsteen
12.2 Van oppervlakkig gesprek naar groepsflow: vier gespreksvelden
12.3 De dialoog en het hulpverleningsproces
12.4 Dialoog met meerdere partijen
12.5 Samenvatting
12.6 Literatuur
13 Dialoog, diversiteit en inclusief samenwerken
13.1 Mag ik meedoen en kan ik meedoen?
13.2 Diversiteit en inclusie in cocreatie
13.3 Holding space
13.4 Kunstzinnige media als gelijkmaker (inclusieve expressie)
13.5 Diversiteit en de waarde van anders
13.6 De interne dialoog
13.7 Samenvatting
13.8 Literatuur
14 Cocreatie, ontwerpen en de dubbele diamant
14.1 Designthinking, ontwerpen en de dubbele diamant
14.2 De dubbele diamant van designthinking: een voorbeeld
14.3 Basisprincipes van designthinking
14.4 De creatieve mindset van een ontwerper
14.5 Alternatieve manieren om het dubbele-diamantmodelte hanteren
14.6 Samenvatting
14.7 Literatuur
15 Cocreatief incrementeel ontwerpen
15.1 Samen in doe-stapjes ontwerpen
15.2 Eerst doen, dan denken?
15.3 Cocreatief incrementeel ontwerpen: een voorbeeld uit het sociaal
werk
15.4 Incrementeel, bottom-up, cocreatief ontwerpen: hbo’ers aan het
werk
15.5 Netwerken: over het laten ontstaan van zinvolle netwerken
15.6 Samenvatting
15.7 Literatuur
16 Cocreatief narratief werken
16.1 Een korte introductie
16.2 Narratief werken: wat en waarom
16.3 Betrokkenheid door verhalen
16.4 Narratieven verhullen en onthullen
16.5 Narratief werken en de dubbele diamant
16.6 Een integrerende casus met opdracht
16.7 Samenvatting
16.8 Literatuur
Online leeromgeving op maat
De online leeromgeving bij Creativiteit en cocreatie in sociaal werk is modulair opgebouwd, waardoor deze flexibel inzetbaar is binnen diverse opleidingstrajecten. Docenten kunnen gericht modules selecteren die aansluiten bij hun curriculum, eventueel in combinatie met modules uit andere Boom-titels. Boom stelt op basis daarvan een passend maatwerkpakket samen. Studenten gebruiken en betalen zo alleen voor de onderdelen die relevant zijn voor hun studie. Meer weten? Neem contact op met onze educatief adviseur via advies@boom.nl.
Verschil met vorige editie
De tweede editie van Creativiteit en cocreatie in sociaal werk is een herziening en uitbreiding van de eerste editie. De belangrijkste verschillen zijn:
- Meer aandacht voor cocreatie: in deze editie wordt sterker benadrukt hoe nieuwe en waardevolle mogelijkheden kunnen ontstaan vanuit samenwerking tussen cliënten, collega’s en netwerkpartners.
- Nieuwe modules: behandelen onderwerpen als de waarde van cocreatie, de inclusieve dialoog, de dubbele diamant en vijf ontwerpprincipes, incrementeel en narratief werken
- Praktijkgericht: in het boek zijn een groot aantal praktijkervaringen van sociale professionals verwerkt.
- Toegankelijk: de strakke vormgeving en subtiel getekende illustraties zorgen ervoor dat de inhoud helder en krachtig tot zijn recht komt.
- Aanvullend online studiemateriaal: de online leeromgeving is uitgebreid met extra oefenopdrachten, video’s en begrippentrainers, waardoor studenten en professionals de stof beter kunnen verwerken.
Docentexemplaar
- Gebruik je dit lesmateriaal al in je onderwijs en is het voorgeschreven aan je studenten? Vraag dan kosteloos een gebruikersexemplaar aan via advies@boom.nl.
- Wordt het materiaal nog niet voorgeschreven en wil je het beoordelen? Vraag dan een beoordelingsexemplaar aan. Dat kan in de widget bovenaan deze productpagina. Om een aanvraag te kunnen doen moet je eerst inloggen met je boomaccount.
Vragen of advies?
Meer weten over deze editie of welke andere leermiddelen aansluiten bij jouw curriculum? Onze educatief adviseur denkt graag met je mee. Neem contact op via advies@boom.nl.
Gerelateerde uitgaven
