Emoties doorvoelen
Deliberate practice bij experiëntieel dynamische therapie
De aandacht verschuiven van gedachten naar gevoelens
De afgelopen decennia is de focus in de psychologie voornamelijk gericht geweest op cognitieve gedragstherapie, waarbij het idee heerst dat problemen opgelost kunnen worden door het formuleren van andere gedachten en het oefenen met nieuw gedrag. Maar voor veel mensen die vastlopen in hun leven blijkt de focus op gedachten en gedrag ontoereikend. Zij ervaren dat hun psychische klachten dieper geworteld zijn, en dat vraagt om een andere aanpak: met aandacht voor gevoelens.
300 praktijkvoorbeelden en deliberate practice-oefeningen
Emoties doorvoelen nodigt therapeuten uit om zich te richten op de bron van veel psychisch lijden: het onderdrukken en vermijden van emoties. Vanuit het perspectief van de Experiëntieel Dynamische Therapie (EDT) leer je hoe je patiënten kunt helpen om weer in contact te komen met hun emoties, waarbij je uitgebreid aandacht hebt voor angst en afweermechanismen. Het boek is rijk aan concrete technieken, 300 praktijksituaties en wetenschappelijk onderbouwde inzichten, waarmee je stap voor stap leert emoties effectief in de behandeling te integreren.
Vermindering van psychische klachten en duurzame karakterverandering
Met meer dan veertig jaar onderzoek achter de methodes van EDT laat Emoties doorvoelen zien hoe aandacht voor (onbewuste) emoties niet alleen bijdraagt aan de vermindering van psychische klachten, maar ook aan een duurzame karakterverandering. Dit boek is een onmisbare gids voor hulpverleners die op zoek zijn naar meer diepgang en effectiviteit in hun behandelingen, met emoties als de sleutel tot herstel.
Inhoud
Voorwoord
Inleiding
Deel 1 Theorie
1 Gevoelens in therapie
1.1 Inleiding
1.2 Hechtingstheorie
1.3 Emoties in de behandelkamer
1.4 De melodie van ons lichaam
1.5 Een emotie ontleed
1.6 Ons lichaam uit balans
1.7 Het belang van emoties bij mens en dier
1.8 Het ontstaan van psychologische scheefgroei
1.9 De conflict- en personendriehoek
1.10 Het spectrum van psychoneurosen
1.11 Een belangrijke taak van de therapeut
2 Angst voor gevoelens
2.1 Inleiding
2.2 Angst
2.3 Angst vanuit het lichaam begrepen
2.4 Hoe herken je angst bij je patiënt?
2.5 Wat angst niet is
2.6 Angstregulatie
2.7 Tot slot
Bijlage: praktijkvoorbeelden
3 Hoe afweer werkt
3.1 Inleiding
3.2 Afweer als bescherming
3.3 Veroordeling van de gevoelens
3.4 Verschillende vormen van afweer
3.5 Interveniëren op afweer
3.6 Egosyntoon en egodystoon
3.7 Constructief en destructief
3.8 Voorbeeldinterventies
3.9 Tegen de afweer keren
3.10 Tot slot
Bijlage: praktijkvoorbeelden
4 Moment-tot-moment-diagnostiek en interventies
4.1 Inleiding
4.2 Reageren op gevoel, angst of afweer
4.3 Het belang van relaties en het superego
4.4 Het interne conflict
4.5 De therapeutische taak
4.6 Signalen herkennen van moment tot moment
4.7 Herstructureren
4.8 Tot slot
Bijlage: praktijkvoorbeelden
Deel 2 Praktijk
5 Stap 1: het probleem
5.1 Inleiding
5.2 Hoe open je een sessie?
5.3 De vraag
5.4 ‘Voorwaarden’ voor een psychotherapeutisch behandelbaar probleem
5.5 De patiënt reageert met een duidelijk probleem
5.6 De wil van de patiënt
5.7 De patiënt wordt angstig of reageert met afweer
5.8 Van stap 1 naar stap 2
5.9 Tot slot
Bijlage: praktijkvoorbeelden
6 Stap 2: een concrete situatie
6.1 Inleiding
6.2 Details
6.3 Het thema
6.4 De vraag
6.5 Reacties van de patiënt
6.6 Van stap 2 naar stap 3
6.7 Tot slot
Bijlage: praktijkvoorbeelden
7 Stap 3: de emotie
7.1 Inleiding
7.2 Gemengde gevoelens
7.3 De primaire emoties in therapie
7.4 Tranen bij verdriet
7.5 De vraag
7.6 Van stap 3 naar stap 4
7.7 Verdriet over afweer
7.8 Tot slot
Bijlage: praktijkvoorbeelden
8 Stap 4: de lichamelijke sensaties
8.1 Inleiding
8.2 Lichamelijke sensaties van emoties
8.3 De vraag
8.4 Doorvragen
8.5 Uitgelicht: boosheid
8.6 Van stap 4 naar stap 5
8.7 Tot slot
Bijlage: praktijkvoorbeelden
9 Stap 5: de impuls
9.1 Inleiding
9.2 Actietendensen, impulsen en voorstellingen
9.3 Exploreren van de impuls
9.4 De jungiaanse schaduw
9.5 De vraag
9.6 Aanmoedigen
9.7 De impuls in beelden: verdriet
9.8 De impuls in beelden: boosheid
9.9 Waar let je op bij portrettering?
9.10 Wanneer vraag je niet naar de impuls?
9.11 Van stap 5 naar stap 6
9.12 Tot slot
Bijlage: praktijkvoorbeelden
10 Stap 6: samenbrengen
10.1 Inleiding
10.2 Reflecteren
10.3 Interpreteren
10.4 Samenvatten
10.5 Alle elementen samenbrengen
10.6 De conflictdriehoek
10.7 De personendriehoek
10.8 Therapeutische taak
10.9 Tot slot
Bijlage: praktijkvoorbeelden
11 Verdieping: schuld, verdriet en liefde
11.1 Inleiding
11.2 Terugkomend op de impuls van boosheid
11.3 Waarom schuldgevoel?
11.4 Het gevolg van schuldbeladen woede
11.5 Wat is schuld?
11.6 De pijn van schuld
11.7 Psychopathie
11.8 Het ontsluiten van het onbewuste
11.9 Verdere verdieping van verschillende onderdelen van het proces
11.10 Tot slot
11.11 Disclaimer
Deel 3 Bijlagen
Bijlage: Angstsymptomenlijst
Bijlage: Thuiswerk: emotiegerichte opdrachten voor de patiënt
Bijlage: Zelfsupervisie voor de therapeut
Bijlage: Cheatsheet EDS: het proces van emoties doorvoelen
Bijlage: Informatie voor de patiënt
(Download de bijlagen via de tab 'Downloads')
Wetenschappelijk bewijs en verdieping
Referenties
Dankwoord
Over de auteurs
Downloads bij Emoties doorvoelen
In het boek wordt verwezen naar vijf bijlagen. Deze bestanden kun je hier downloaden door in te loggen en hieronder op het gewenste bestand te klikken:
