HYPE
Vroege interventie voor jongeren met persoonlijkheidsproblemen
Ondersteuning voor jongeren met persoonlijkheidsproblemen
Jongeren met persoonlijkheidsproblemen ervaren vaak intense emoties en worstelen met relaties, wat zich kan uiten in impulsief of destructief gedrag. Hoewel ze vaker hulp zoeken dan andere jongeren, stoppen ze ook vaker met behandelingen zonder het gewenste resultaat. Dit gebrek aan succesvolle ondersteuning kan hun vertrouwen in de hulpverlening én in zichzelf schaden, terwijl we weten dat deze problemen kunnen doorwerken tot ver in de volwassenheid.
De kloof tussen hulpverlening en de leefwereld van jongeren
Er bestaat een kloof tussen de bestaande evidence-based behandelingen en de dagelijkse realiteit van jongeren met persoonlijkheidsproblemen. Het programma Helping Young People Early (HYPE) is ontwikkeld om deze kloof te overbruggen en jongeren effectiever te ondersteunen. Door middel van vroege interventie en een op maat gemaakte aanpak helpt HYPE jongeren om beter met hun uitdagingen om te gaan en hun plek in de maatschappij te vinden. Het doel van vroege interventie is om er op tijd bij te zijn en zo ernstige problemen te verminderen of zelfs te voorkomen. Dat klinkt eenvoudig. Maar wat is ‘vroeg’? Bij wie en wanneer moet je aan vroege interventie denken? En hoe pak je dat dan aan?
Een praktisch handboek voor professionals
Dit boek biedt een toegankelijke uitleg van de principes achter vroege interventie volgens het HYPE-model. Het combineert theoretische inzichten, best practices en ervaringsverhalen om professionals in de geestelijke gezondheidszorg, het sociale domein en het onderwijs handvatten te geven voor betere zorg aan jongeren met persoonlijkheidsproblemen.
'Vroege interventie is, zo schrijft Christel Hessels, geen hogere wiskunde. Zeker niet met dit boek als leidraad. Stap voor stap legt het boek uit hoe je een behandeling voor kwetsbare jongeren kan opzetten en wat daarin helpend is. Een must-read voor iedereen die met jongeren werkt.'
— Joost Hutsebaut, klinisch psycholoog bij de Viersprong, bijzonder hoogleraar 'Preventie en Vroege interventie van persoonlijkheidspathologie', Tilburg University
‘Een krachtig en toegankelijk boek dat wetenschappelijke kennis en vakmanschap vertaalt naar de praktijk, met een verfrissende kijk op persoonlijkheidsstoornissen. Het helpt hardnekkige mythes en taboes te doorbreken, geeft daadwerkelijk handvatten voor vroege interventie en verweeft het perspectief van jongeren op een authentieke manier. Met deze diepgaande expertise en een zeer indrukwekkend persoonlijk slot spreekt dit werk aan!’
— Prof. dr. Wouter Staal, kinder- en jeugdpsychiater Karakter, hoogleraar klinische kinder- en jeugdpsychiatrie aan het Radboud UMC & Karakter en bijzonder hoogleraar op het gebied van autisme aan de faculteit sociale wetenschappen aan de Universiteit Leiden
‘Dit is het eerste boek dat zo nadrukkelijk aandacht heeft voor de taal die we bezigen rond mentale problemen, en het onderscheid tussen classificatie (labels) en diagnostiek (persoonlijk verhaal van klachten en krachten in context). Ook is er eindelijk aandacht voor de onmacht en belasting van naasten en wordt er op een goede manier geschreven over zelfbeschadiging; als overlevingsstrategie die lastig is voor de omgeving, maar waar je in warm contact met elkaar betekenis aan moet geven in plaats van te beheersen. Dit is dé manier om na te denken over wat persoonlijkheidsproblematiek wordt genoemd en aan te sluiten op wat jongeren en hun naasten nodig hebben. Een absolute aanrader!’
— Dwayne Meijnckens, ervaringsdeskundige naaste-van, voorzitter van Stichting Zelfbeschadiging en projectleider cliënten- en naastenparticipatie bij MIND
Inhoud
1 HYPE en het nut van vroege interventie bij
persoonlijkheidsproblemen
1.1 Snel ingrijpen
1.2 Gemiste kansen en hardnekkige mythes
1.3 Persoonlijkheidsstoornissen en BPS bij jongeren: waar hebben we
het over?
1.4 Waar lopen jongeren met persoonlijkheidsproblemen tegenaan?
1.5 Vroeg ingrijpen loont
1.6 Wat is vroege interventie?
1.7 Hindernissen voor vroege interventie
1.8 Denken vanuit een model van klinische stadiëring
1.9 Kernpunten
2 De eerste stappen: vroege detectie en diagnostiek
2.1 Risicosignalen in kaart brengen
2.2 In gesprek over persoonlijkheidsproblemen
2.3 Risicovol gedrag afwegen
2.4 Als jij je zorgen maakt
2.5 Het nut van diagnostiek
2.6 Focus op ontwikkeling en relaties
2.7 Praktische interventies voor diagnostiek
2.8 Integratie van de verschillende diagnostische onderdelen
2.9 Het bespreken van de diagnose
2.10 Kernpunten
3 De behandeling in HYPE
3.1 Samenwerking vanuit de diagnostische beschrijving
3.2 Een heldere structuur
3.3 Een duidelijke tijdslimiet
3.4 Focus en verandering
3.5 Teamwork
3.6 De therapeutische relatie in hype
3.7 Drie primaire behandelonderdelen
3.8 Randvoorwaarden voor multidisciplinaire behandeling
3.9 Kernpunten
4 Cognitieve analytische therapie (CAT) als fundament
voor hype
4.1 CAT als tijdgelimiteerd alternatief
4.2 Voordelen van CAT voor vroege interventie
4.3 Een sociaal begrip van het zelf
4.4 Wat onderscheidt CAT?
4.5 cat bij persoonlijkheidsproblemen
4.6 De rol van het lichaam in CAT
4.7 cat en trauma
4.8 Hindernissen in de behandeling
4.9 Kernpunten
5 Herformuleren, herkennen, herzien
5.1 Fase 1: herformuleren
5.2 Fase 2: herkennen
5.3 Fase 3: herzien
5.4 Afronden
5.5 Kernpunten
6 HYPE en naasten
6.1 Drie argumenten om naasten te betrekken
6.2 Veerkracht en naasten
6.3 Ouders, vrienden, partners
6.4 Afwegingen bij het betrekken van naasten
6.5 De rol van naasten in intake en diagnostiek
6.6 De rol van naasten in de behandeling
6.7 Psycho-educatie
6.8 Naasten betrekken bij crisissituaties
6.9 Kernpunten
7 Risicovol gedrag en crisissituaties
7.1 Hoogoplopende spanning
7.2 Omgaan met crisissituaties volgens cat
7.3 Praktische interventies
7.4 Signaleringsplan
7.5 Veiligheidsplan
7.6 Het case-interview
7.7 In gesprek over zelfbeschadiging
7.8 Het betrekken van naasten bij crisissituaties
7.9 Opname of niet
7.10 Kernpunten
8 Afronding en follow-up
8.1 Impact op alle partijen
8.2 De betekenis van afscheid
8.3 Taken voor een goede afronding
8.4 Follow-up
8.5 Bij een niet-succesvolle behandeling
8.6 Een nieuwe vraag
8.7 Kernpunten
9 Tot slot: een blik op de toekomst
9.1 Jongeren van nu in een veranderende context
9.2 Vroege interventie: kansen voor de toekomst
9.3 Een relationele kijk op de hulpverleningscontext
10 Het verhaal van Tara: ‘180 graden gedraaid’
10.1 Kennismaking met Tara
10.2 Diagnostiek
10.3 Behandeling
Dankwoord
Verder lezen
Referenties
Register
Over de auteur
Downloads bij HYPE
In HYPE wordt er verwezen naar formulieren. Download het extra materiaal door in te loggen en hieronder op de gewenste voorbeelden en/of werkbladen te klikken.