Werkboek Dier, natuur en mens
Werkboek bij eindexamenthema Dierethiek en milieufilosofie
Dierethiek en milieufilosofie is van 2025-2029 het eindexamenthema filosofie voor de havo. Het tekstboek Dier, natuur en mens legt de leerstof op een toegankelijke manier uit. Met het bijbehorende werkboek kun je controleren in hoeverre je de stof van de vijf verschillende kwesties uit het boek beheerst. Aan de hand van actuele voorbeelden uit het dagelijks leven, de wetenschap, de cultuur en literatuur, en uit de filosofische traditie leer je de verschillende filosofische posities toe te passen, te vergelijken en je eigen oordeel te geven. Iedere kwestie eindigt met een oefentoets om je optimaal voor te bereiden op het centraal eindexamen.
Voor docenten is een gratis docentenlicentie beschikbaar, inclusief een handleiding en uitwerkingen van de vragen in het werkboek.
Over de auteurs
Floor Rombout (1987) is onderzoeker en lerarenopleider aan de Hogeschool van Amsterdam. Zij studeerde filosofie in Amsterdam en deed daar ook haar promotieonderzoek over filosofieonderwijs. Ruim tien jaar werkte zij als filosofiedocent in het voortgezet onderwijs. Olle Spoelstra (1986) is docent filosofie in het voortgezet onderwijs en het vavo. Hij studeerde filosofie in Amsterdam en Utrecht. Eerder schreef hij mee aan Denken over democratie, een tekstboek bij het vorige eindexamenthema voor havo.
Inhoudsopgave Werkboek Dier, natuur en mens
Hoe gebruik ik dit boek? 7
Kwestie 1: Verschilt de mens van (andere) dieren? 10
Oriëntatievragen kwestie 1 12
1. Aristoteles – De mens is een dier dat kan denken 14
2. René Descartes – Mechanistisch wereldbeeld 17
3. Menselijk exceptionalisme en religie 20
4. Charles Darwin – Evolutietheorie 21
5. Helmuth Plessner – Excentrische positionaliteit 23
6. Lori Gruen – Hedendaagse evolutietheorie 25
Afsluiting kwestie 1 30
Oefentoets kwestie 1 31
Kwestie 2: Hoe om te gaan met andere dieren? 34
Oriëntatievragen kwestie 2 36
7. Immanuel Kant – Plichtethiek 39
8. Peter Singer – Utilisme 41
9. Tom Regan – Plichtethiek 46
10. Josephine Donovan en Carol Adams – Zorgethiek 50
Vragen bij het kader Universele dierenliefde? 54
11. Martha Nussbaum – Moderne deugdethiek 55
Afsluiting kwestie 2 58
Oefentoets kwestie 2 61
Kwestie 3: Wat is de waarde van natuur? 64
Oriëntatievragen kwestie 3 66
12. Antropocentrisme 68
13. Paul Taylor – Biocentrisme 71
14. en 15. Aldo Leopold – Ecocentrisme & Arne Næss – Diepe ecologie 74
16. Steven Vogel – Postnaturalisme 78
Afsluiting kwestie 3 82
Oefentoets kwestie 3 83
Kwestie 4: Hoe kunnen we de samenleving inrichten om te zorgen voor een rechtvaardige verdeling van natuurlijke hulpbronnen? 86
Oriëntatievragen kwestie 4 88
17. Garrett Hardin – De tragedie van de meent 90
18. Garvan Walshe – Ecolibertarisme 96
19. Sue Donaldson en Will Kymlicka – Politieke vertegenwoordiging voor dieren 101
20. Thomas Pogge – Liberaal-egalitarisme 104
21. William Ophuls – Eco-autoritarisme 108
22. Murray Bookchin – Communalisme 112
Afsluiting kwestie 4 115
Oefentoets kwestie 4 116
Kwestie 5: Is er een fundamenteel andere houding nodig ten opzichte van de natuur? 120
Oriëntatievragen kwestie 5 122
23. Ecomodernisme 125
24. Wendell Berry – Lokalisme 129
25. Val Plumwood – Ecofeminisme 132
26. Vandana Shiva – Anti-imperialisme 137
Afsluiting kwestie 5 140
Oefentoets kwestie 5 141
Didactische literatuur 145
Bronnen voor casussen 147
Bestel het tekstboek
_w173_h400.png)
