Leren veranderen
Kennis voor veranderaars in opleiding en praktijk
Leren veranderen is al twintig jaar het handboek voor de veranderkundige!
Deze derde geheel herziene editie bestaat uit zowel het fysieke handboek als de kennissite www.lerenveranderen.nl. Het boek biedt een actueel, compact en samenhangend overzicht van belangrijke veranderlessen. Op de kennissite doen we recht aan alle extra materialen die in twintig jaar tijd zijn ontwikkeld door ons en anderen: oefeningen, cases, videocolleges, toelichting, verdieping, onderzoek, kennisclips.
Handboek en website samen bieden veel benodigde kennis voor veranderaars in opleiding en praktijk. Ze stellen de lezer in staat om zowel de breedte te overzien als de diepte op te zoeken. Ieder kan zo zijn eigen lees- en leerroute volgen. Aan bod komen:
- Werken met de veranderkleuren: het palet van veranderbenaderingen, de dynamiek ertussen en de toepassingen ervan
- Kijken en begrijpen: hoe je veranderopgaven afbakent en diagnosticeert en hoe je achterliggende oorzaken (vaak al doende) blootlegt
- Strategie en plannen: hoe je een veranderaanpak met de grootste slaagkans vormgeeft en hoe je die concreet maakt en onderweg blijft bijstellen
- Interveniëren en communiceren: wie eigenlijk de veranderaars zijn in organisaties, wat ze in hun mars moeten hebben en hoe ze invloed uitoefenen
Leren veranderen is geschreven voor iedereen die verantwoordelijkheid neemt voor het (helpen) sturen en realiseren van veranderingen. Het geeft inzichten, methoden en instrumenten om op een professionele manier veranderingstrajecten te ontwerpen en tot leven te brengen. En lardeert dit met constructieve verwarring waar nodig.
Wil je alleen toegang tot de kennissite? Koop dan hier je toegang tot www.lerenveranderen.nl
Voorwoord 9
1 Introductie 13
Waarover gaan het boek en de website? 15
Waarom zouden organisaties gepland veranderd moeten worden? 16
Voor wie zijn dit boek en de website? 16
Hoe zit dit boek in elkaar? 16
Wat kun je ermee? 19
Wat kun je er niet mee? 20
Hoe kan je het boek lezen? 20
Hoe kan je de website gebruiken? 20
2 Waarom veranderen zo gecompliceerd is 23
2.1 Over losse koppelingen 26
2.2 Over managen en gemanaged worden 31
2.3 Over chaosdenken 37
2.4 Sociopolitieke mechanismen 46
2.5 Over fixaties 51
2.6 Vijf groepen mechanismen vol irrationaliteit 59
3 Denken over veranderen in kleuren 63
3.1 Veranderstromingen en -benaderingen 67
3.2 Vijf hoofdbetekenissen van het woord veranderen 68
3.3 Geeldrukverandering 70
3.4 Blauwdrukverandering 73
3.5 Rooddrukverandering 76
3.6 Groendrukverandering 79
3.7 Witdrukverandering 82
3.8 Twee nevenkleuren 87
3.9 Enkele vingeroefeningen 89
3.10 Wat is effectief, waar en werkzaam? 90
3.11 Inkleuren van een case: Joseph en Johanna 93
3.12 Tot slot van dit hoofdstuk 101
4 Hoofdbestanddelen van geplande verandering 105
4.1 Bestanddelen van de methode 107
4.2 Uitkomsten, effecten en bestemming 112
4.3 Context en historie: invloedsfactoren op het veranderidee 118
4.4 Rollen en actoren 123
4.5 Fasen en processen 126
4.6 Communicatie en betekenisgeving 130
4.7 Sturing en reflectie 137
4.8 Spelen met de bestanddelen: een uitgebreid voorbeeld 141
5 Begrijpen wat er aan de hand is 147
5.1 Afbakening 150
5.2 Diagnose 154
6 Verandering tot realiteit maken 181
6.1 Veranderstrategie 184
6.2 Interventieplan 222
6.3 Interventies 235
7 Veranderaars veranderen 245
7.1 Rollen en stijlen 250
7.2 Competenties 253
7.3 De professionele loopbaan 259
7.4 Kleurprofiel en kleurentest 262
7.5 Reflectief je praktijk beoefenen 267
7.6 Kenniswerk 275
8 Kleurendenken voor gevorderden 279
8.1 Het kleurendenken als metatheorie 281
8.2 Vier toepassingen van de kleurentheorie 292
8.3 Misverstanden 315
8.4 Tot slot 323
Toegift 1 Vijf woordenboekjes voor de vijf hoofdkleuren van veranderen 325
Toegift 2 Spanningen tussen steeds twee kleuren 337
Toegift 3 Reacties op dit boek 339
Literatuur 341
Namenregister 353
Trefwoordenregister 357
Over de auteurs 365
Voor docenten die Leren veranderen aan hun studenten voorschrijven als verplichte literatuur zijn PowerPoints met de figuren uit het boek beschikbaar. Dit materiaal kan worden aangevraagd door een mail te sturen naar klantenservice@boomhogeronderwijs.nl.
'Dit boek is verplichte lectuur voor iedere projectmanager.' - Petra Otten, projectmanager bij de bibliotheek van Wageningen University & Research (WUR).
Reviews 'Leren veranderen'
Opleiding Arbeid- en Organisatiepsychologie
Tijdens deze postmasteropleiding ontwikkel jij je in de breedte van jouw vak. Je verdiept jouw kennis, vaardigheden en houding als arbeids- en organisatie professional. Als Registerpsycholoog Arbeid- en Organisatie ben je dé aangewezen deskundige op het gebied van mens, werk en organisatie. Je houdt je bezig met alles wat met mens en werk te maken heeft. In de opleiding brengen we drie onderdelen samen. We hebben veel aandacht voor vakinhoudelijke A&O-thema’s als assessment, functionerings- en loopbaanvraagstukken, sociale veiligheid, commitment, teamontwikkeling, cultuurverandering, organisatieverandering en leiderschapsprogramma’s.